GÜLEN HAREKETİ MENSUPLARINA KARŞI YÜRÜTÜLEN
NEFRET SUÇU
İZLEME PROJESİ
PROJENİN AMACI
Gülen/Hizmet Hareketi mensuplarına karşı AKP iktidarının öncülüğünde yürütülen nefret söylemi, şiddet kışkırtıcılığı ve ayrımcılık konusunda farkındalık seviyesini yükseltmek ve şiddet kışkırtıcılığı ile mücadele etmek.
YÖNTEMİ
Bir gruba ( Gülen Hareketi mensupları) yönelik nefret söylemine odaklanan medya tarama çalışması kapsamında, ulusal gazatelerin haber ve köşe yazıları önceden belirlenen anahtar kelimeler ve kelime grupları (örn. fetö, hain, darbeci, virüs, haşhaşi, ajan, kukla, dış güçlerin uşağı) hazırlanan özel bir program aracılığıyla taranıyor. Ulaşılabilen gazete ve internet haber sitelerinden, anahtar kelimeleri içeren haber metinleri ve köşe yazıları okunarak, nefret söylemi içeren metinler tespit ediliyor.
Haber metinleri, köşe yazıları, siyasiler ve diğer kesimlerin açıklamalarında yer alan nefret söylemi tespitinde, 1997 yılında Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından kabul edilen tavsiye kararı esas alınmaktadır. Bu kapsamda Gülen Hareketi olarak tanımlanan gruba yönelik, ayrımcılık ve düşmanlık şeklinde ifade bulan, hoşgörüsüzlüğe dayalı nefret biçimlerini yayan, kışkırtan, teşvik eden veya meşrulaştıran her türlü ifade biçiminin tespiti amaçlanmaktadır.
Çalışma kapsamında Nefret söyleminin yaygın olarak kullanıldığı 2015-2020 yılları esas alınarak genel durum ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Belirlenen amaç ve kapsam doğrultusunda nefret söylemi içerdiği tespit edilen metinler, benimsedikleri söylemin niteliğine göre kategorilere ayrılıyor. Bu konuda daha önce yapılmış uluslararası çalışmalardan yararlanılarak ve ülkeye özgü dil ve kültür farklılıkları dikkate alınarak belirlenen nefret söylemi kategorileri aşağıda yer almıştır.
NEFRET SÖYLEMİ KATEGORİLERİ
Grup 1- Hoşgörüsüzlük ( Abartma, yükleme, çarpıtma) Bir kişi ya da olaydan yola çıkarak bir topluluğa yönelik olumsuz genelleme, çarpıtma, abartma, olumsuz atıf içeren söylemler (örneğin ‘sülük, sahtekar, virüs’… )
Grup 2- Hak ve itibara saldırı ( Küfür, hakaret, aşağılama) Bir topluluk hakkında doğrudan küfür, aşağılama, hakaret içeren söylemler (örn. ‘darbeci’, ‘hain’, ‘ajan’)
Grup 3- Düşmanlığa, ayrımcılığa, şiddete tahrik. Bir topluluk hakkında düşmanca, şiddeti çağrıştıran ifadelerin yer aldığı söylemler (örn. ‘fetö, kan lobisi, ihanet şebekesi’)
Grup 4- Soykırıma/ İnsanlığa karşı suç işlenmesine tahrik ( örn. cariye, temizlemek, gömmek..)
MARUZ KALINAN NEFRET SÖYLEMLERİ
Topluluk olarak hedef gösterme,
Cemaat mensuplarının terörle ilişkilendirilmesi
Cemaat mensuplarının darbeyle, darbe günü yaşananlarla ilişkilendirme ve hedef gösterilmesi,
Cemaat mensuplarına yönelik nefret, düşmanlık algısının güçlendirilmesi,
Sistematik olarak tüm sorunların müsebbibi olarak gösterilmek suretiyle potansiyel suçlu olarak kodlamak,
Olumsuz ekonomik koşulların sorumlusu olarak gösterilmek,
Geçmişte yaşanan olaylar referans gösterilerek düşmanlaştırma,
Tehdit olarak gösterilme,
Şiddetle özdeşleştirme,
Cemaat ifadesinin hakaret olarak kullanılması,
FAALİYET KAPSAMI
Veri toplanması, kayıt altına alınması ve raporlama yapılması
Elde edilen verilerin paylaşılması
Farkındalık oluşturma kapsamında çalışmalar yapılması.
PROJE KOORDİNASYONU
Nefret Suçu İzleme Projesi, Brüksel'de faaliyet gösteren "Solidarity with Others" platformu tarafından koordine edilmektedir.